خودشناسی یعنی شناخت کامل از ویژگی ها، توانایی‌ها و ضعف‌های خود. خودشناسی یکی از مهمترین مباحث روانشناسی است و در دین ما نیز جایگاه ویژه‌ای داشته و بسیار به آن اشاره شده است.
خودشناسی مقدمه خودسازی
انسان موجودى است که داراى عواطف، احساسات و قابلیت هاى بى شمارى است. کنترل این عواطف و احساسات و هدایت خود به سمت نشان دادن واکنش درست، به هنگام موقعیت‌ها و شرایط متفاوت در زندگی مستلزم شناخت خود یا خودشناسی است. در اصل می‌توان گفت خودشناسی مقدمه خودسازی است.
همچنین حل بسیاری از مشکلات روحی و روانی ما بدون خودشناسی ممکن نیست. حل این مشکلات بدن خودشناسی مانند سعی در حل مسئله‌ای است که صورت مسئله آن روشن نیست.
مزیت‌های خودشناسی
1. شادی بیشتر
وقتی بتوانید همان‌طور که هستید خودتان را نشان بدهید، احساس شادی بیشتری می‌کنید. شناخت خود یعنی گام برداشتن در مسیر تحقق آرزوهایتان. هر چه بیشتر خود را بشناسید تصویر روشن‌تری از آرزوهایتان به دست می‌آورید.
2. چالش‌های درونی کمتر
وقتی واکنش‌های بیرونی شما با احساسات، ارزش‌ها و باورهای شما تطابق داشته باشند، با تضاد و چالش کمتری مواجه خواهید شد.
3. تصمیم‌گیری بهتر
وقتی خودتان را بهتر بشناسید، انتخاب‌های بهتری در زندگی خواهید داشت، از انتخاب‌های کوچک و شاید بی‌اهمیتی مثل خرید فلان مدل لباس تا تصمیمات بزرگ زندگی مثل انتخاب شریک زندگی. وقتی خودتان را بشناسید، چارچوب‌هایی برای زندگی خود مشخص می‌کنید که می‌توانند در حل مشکلات مهم زندگی راه‌گشا باشند.
4. خودکنترلی
وقتی خودتان را بشناسید، می‌توانید رفتارهایی را که در شما انگیزه ایجاد می‌کنند، شناسایی کنید و بر عادت‌های بد خود غلبه و رفتارها و عادات خوب‌تان را تقویت کنید. در واقع خودشناسی موجب می‌شود تا ارزش‌ها و اهدافی که نیروی اراده‌ی شما را تقویت می‌کنند، بهتر بشناسید.
5. مقاومت در برابر فشارهای اجتماعی
هنگامی که شما ارزش‌ها و اولویت‌های خود را در زندگی مشخص کنید، کمتر تحت تأثیر فشارهای اجتماعی قرار می‌گیرید و کمتر مجبور به انجام کاری می‌شوید که از پذیرش یا انجام آن اکراه دارید.
6. تحمل و درک دیگران
آشنایی با نقاط ضعف و قوت خودتان موجب می‌شود راحت‌تر با دیگران همدردی کنید.
7. شور و نشاط زندگی
شناخت عمیق فرد از خود باعث می‌شود فرد احساس شادی و سرزندگی بیشتری داشته باشد و لذت بیشتری از زندگی خود ببرد.